11 خوراکی که دشمن دندان های شما هستند - مجله ستاره

1. نوشابه، نوشابه رژیمی و نوشیدنی های شیرین

نوشیدنی های ذکر شده منجر به مسائل قلبی و عروقی، اضافه وزن، مقاومت به انسولین و… می شوند. تعجبی ندارد که این نوشیدنی ها برای دندان ها و لثه ها هم مضر هستند.

این نوشیدنی ها سلامت دندان ها را به دو روش تحت تأثیر قرار می دهند. اول اینکه نوشیدنی های ذکر شده اسیدی هستند و برای باکتری هایی که باعث پوسیدگی دندان ها می شوند، سوخت تأمین می کنند. از جمله این باکتری ها می توانیم استرپتوکوکوس موتانس را نام ببریم که از قند تغذیه کرده و اسید تولید می کنند که منجر به تجزیه مینای دندان می شوند. نوشیدنی های شیرین مثل نوشابه نه تنها طبیعت اسیدی دارند، بلکه منجر به تولید اسید بیشتر هم می شوند .

تحقیقات نشان می دهند که نوشیدنی های غیرالکلی و شیرین به شدت باعث پوسیدگی دندان ها می شوند. مصرف منظم نوشیدنی های اسیدی مانند نوشابه و نوشیدنی های ورزشی اصلی ترین دلیل پوسیدگی دندان ها به تعداد می فرایند. بعضی از افراد ممکن است تصور کنند که نوشابه های رژیمی گزینه بهتری برای سلامتی هستند، اما این موضوع درست نیست.

در حقیقت نشان داده شده که نوشابه های رژیمی بیشتر از نوشابه های معمولی باعث پوسیدگی مینای دندان ها می شوند، چون حاوی اسید سیتریک هستند که کلسیم دندان ها را از بین می برد .

دوم اینکه نگه داشتن یا چرخاندن نوشابه و سایر نوشیدنی های اسیدی در دهان ممکن است به طور ویژه مشکل زا باشند، چون مدت زمانی که ترکیبات اسیدی در تماس با دندان ها هستند را افزایش می دهند. متخصصان می گویند که نباید بلافاصله بعد از مصرف نوشیدنی های اسیدی مثل نوشابه مسواک بزنید، چون مینای دندان آسیب می زند.

مصرف نوشابه، نوشیدنی های ورزشی و سایر نوشیدنی های اسیدی به طور منظم سلامت دندان های شما را به خطر میندازد. علاوه بر این مطالعات نشان می دهند که مصرف نوشیدنی های شیرین با پوسیدگی و سوراخ شدن دندان ها در ارتباط است که دلیل اصلی افتادن دندان به تعداد می رود.

2 . شکر خوراکی، آبنبات و دیگر منابع قند اضافه شده

همان طور که در بالا اشاره کردیم، قند باکتری های مضر در دندان ها را تغذیه می کند که این موضوع منجر به تولید اسیدهایی می شود که مینای دندان را تجزیه می کنند. به همین دلیل است که مصرف قند اضافه شده یکی از مهم ترین عوامل خطر پوسیدگی دندان ها به تعداد می رود.

به یاد داشته باشید که قندهای طبیعی موجود در بعضی مواد غذایی مانند میوه ها و محصولات لبنی منجر به پوسیدگی قابل توجه دندان ها نمی شوند. دلیل این موضوع این است که منابع قندهای طبیعی ترکیباتی مانند فیبر و مواد معدنی دارند که جریان بزاق در دهان را افزایش می دهند که این موضوع به محافظت از دندان ها و لثه ها کمک می کند. از طرف دیگر مواد غذایی دارای قند اضافه شده مانند شربت ذرتِ حاوی فروکتوز زیاد همچنین شکر خوراکی می توانند باعث ضعیف شدن سلامت و پوسیدگی دندان ها شوند.

مطالعات به این نتیجه رسیده اند بچه ها و بزرگسالانی که در رژیم غذایی خود قند اضافه شده زیادی مصرف می کنند، به طرز چشمگیری بیشتر از دیگران در معرض پوسیدگی دندان ها و بیماری های لثه قرار می گیرند . مکیدن خوراکی هایی مانند آبنبات یکی از بدترین کارها برای دندان ها است.

مکیدن خوراکی هایی مثل آبنبات و شکلات مدت زمانی که دندان ها در معرض قند هستند را افزایش می دهد که این موضوع عامل کلیدی پوسیدگی دندان ها محسوب می شود. خوردن اندازه زیادی قند اضافه شده می تواند از طریق افزایش التهاب و استرس اکسیداتیو باعث آسیب به لثه ها شود که این موضوع می تواند به بافت لثه ها آسیب برساند.

یک مطالعه در سال 2014 روی بیش از 2 هزار نفر به این نتیجه رسید که مصرف منظم قند اضافه شده با افزایش خطر ابتلا به بیماری های لثه در ارتباط است.

3. غلات شیرین و کیک و شیرینی

بسکمک از افراد روز خود را با خوردن یک کاسه غلات یا دونات شروع می کنند. این خوراکی ها نه تنها به دلیل نداشتن پروتئین و دیگر مواد مغذی مهم باعث می شوند یک ساعت بعد گرسنه شوید، بلکه قند اضافه شده و کربوهیدرات تصفیه شده زیادی دارند و به همین دلیل برای دندان ها مضر هستند.

بعضی از غلات ها و محصولات پخته شده (مثل کیک و شیرینی) به دلیل داشتن قند اضافه شده منجر به پوسیدگی دندان ها و بیمار ی های لثه می شوند. اگر به طور مداوم در وعده صبحانه اندازه زیادی مواد غذایی حاوی قند اضافه شده مانند غلات صبحانه شیرین مصرف می کنید، خوراکی های مضر ذکر شده را با صبحانه های مقوی تر و کم قند تر مانند گزینه های زیر جایگزین کنید.

• جو دوسر با کره مغزها مانند کره بادام زمینی و توت هایی مثل توت فرنگی یا بلوبری
• املت سبزیجات به همراه آووکادو

4. نان سفید و مواد غذایی نشاسته دار

کربوهیدرات تصفیه شده مانند نان سفید، برنج سفید و مواد غذایی نشاسته دار مثل چیپس سیب زمینی ممکن است سلامت دندان ها را به خطر بیندازند. باکتری های دهان به سرعت قند موجود در منابع کربوهیدرات مثل برنج سفید و چیپس سیب زمینی را تخمیر می کنند. خوردن اندازه زیادی از مواد غذایی ذکر شده با افزایش خطر پوسیدگی دندان ها در ارتباط است.

یک مطالعه در سال 2011 روی 198 کودک به این نتیجه رسید که مصرف بیشتر نشاسته فرآوری شده مانند چیپس سیب زمینی با افزایش چشمگیر پوسیدگی دندان ها در ارتباط است. یک بررسی روی پنج مطالعه در سال 2020 به این نتیجه رسید که خوردن مواد غذایی فرآوری شده و حاوی نشاسته بین وعده های غذایی منجر به بالا رفتن احتمال پوسیدگی دندان ها می شود.

علاوه بر این بعضی از تحقیقات نام می کنند که مواد غذایی نشاسته دار می توانند پوسیدگی دندان ها را در اثر قند افزایش دهند. نشاسته چسبنده است و مدت زمانی که قند در دندان ها باقی می ماند را بالا می برد و منجر به اسیدی شدن محیط دهان می شود.

به جای مواد غذایی نشاسته دار مانند نان سفید و چیپس سیب زمینی، منابع کربوهیدرات خوب از جمله میوه، سیب زمینی شیرین و غلات غنی شده را مصرف کنید تا سلامت دهان و دندانتان بهبود پیدا کند.

5. آب میوه و بستنی یخی

اگرچه آب میوه 100 درصد طبیعی حاوی مواد مواد مغذی مهم است، اما اگر در مصرف آن زیاده روی کنید، سلامت دندان هایتان آسیب می بیند . آب میوه اسیدی است و می تواند مینای دندان ها را فرسوده کند. این موضوع به طور ویژه درباره میوه های اسیدی تر مانند انگور، پرتقال، سیب و آب لیموترش صدق می کند.

یک بررسی در سال 2016 روی 13 مطالعه که در مجموع روی بیش از 16 هزار فرد در محدوده سنی 8 تا 19 سال انجام شد به این نتیحه رسید بچه های که آبِ میوه های اسیدی را به اندازه بیشتر مصرف کردند، بیشتر دچار پوسیدگی دندان ها شدند. یک مطالعه آلمانی در سال 2016 به این نتیجه رسید که آب پرتقال و آب سیب پنج برابر بیشتر از نوشابه باعث پوسیدگی دندان ها می شوند.

یک مطالعه در سال 2019 به این نتیجه رسید که بستنی یخی درست شده با انگور، آناناس و پرتقال منجر به کاهش شدید PH بزاق دهان می شود. بستنی یخی در مقایسه با آب میوه اسیدی تر است و در نتیجه آسیب بیشتری به دندان ها وارد می کند. خوردن بستنی یخی به شدت دندان ها را تخریب می کند؛ بنابراین تا جایی که امکان دارد باید از مصرف آن ها خودداری کنید.

6. مواد غذایی خیلی سفت یا چسبنده

بعضی از مواد غذایی ممکن است احتمال ترک خوردگی دندان یا افتادن پرکردگی دندان را افزایش دهند. علاوه بر این خوردن خوراکی های سفت مانند شکلات ممکن است ترک خوردگی دندان ها را به همراه داشته باشد.

یک بررسی در سال 2019 که روی 56 نفر انجام شد به این نتیجه رسید که خوردن مواد غذایی سفت به طرز چشمگیری تعداد دندا ن های ترک خورده را افزایش داد. جویدن یخ هم ممکن است باعث شود دندان ها ترک بخورند. علاوه بر این آبنبات های چسبنده می توانند خطر پوسیدگی دندان ها را افزایش دهند.

7. خیارشور

سرکه که یک ترکیب مهم در تهیه خیارشور است، اسید دارد. اسید باعث می شود مینای دندانتان از بین برود. علاوه بر این بیشتر خیارشورها حاوی قند هم هستند که یک ترکیب مضر دیگر برای دندان ها به تعداد می رود.

8. مرکبات

مرکبات مانند پرتقال و گریپ فروت بخشی از یک رژیم غذایی متعادل را تشکیل می دهند. با این حال باید توجه داشته باشید که اسید سیتریک موجود در آن ها می تواند باعث تخریب مینای دندان ها شود و دندان ها را مستعد پوسیدگی کند. لیموترش و گریپ فروت به طور ویژه اسید زیادی دارند.

9. میوه خشک شده

میوه های خشک شده مانند زردآلو، کشمش و آناناس خیلی خوشمزه هستند، اما مصرف آن ها به طور منظم می تواند پوسیدگی دندان ها را در پی داشته باشد. میوه های خشک شده قند زیادی دارند و بافت آدامس مانند آن ها باعث می شود به دندان هایتان بچسبند.

10 . سرکه سیب

سرکه سیب به خواص خود در سم زدایی بدن شناخته می شود. با این وجود باید توجه کنید که این ترکیب به شدت اسیدی است و می تواند به سرعت مینای دندان را تخریب کند. اگر می خواهید سرکه سیب مصرف کنید، آن را با اندازهی آب رقیق کنید و آن را یک باره بنوشید. سپس دهان و دندان خود را خوب آبکشی کنید.

11. سس گوجه فرنگی

گوجه فرنگی یک ماده غذایی به شدت سالم به تعداد می رود، اما اسیدی است. زمانی که پاستا را به همراه سس گوجه فرنگی می خورید، مینای دندان هایتان دو برابر آسیب می بینند. دلیل این موضوع این است که اسید سس گوجه فرنگی مینای دندان را تجزیه کرده و کربوهیدرات پاستا هم باکتری های ایجادکننده پوسیدگی دندان را تغذیه می کند. به جای خوردن پاستا با سس گوجه فرنگی، آن را با پنیر میل کنید.

کلام آخر

اگر نمی خواهید گرفتار دندان پزشک و هزینه های سرسام آور نشوید، از دندان هایتان حسابی مراقبت کنید . برای مراقبت از دندان های خود باید از مصرف بعضی مواد غذایی پرهیز کنید یا مصرف آن ها را تا جایی که امکان دارد، به حداقل برسانید. از جمله مواد غذایی و نوشیدنی های مضر برای دندان ها می توانیم نوشیدنی های شیرین مانند نوشابه و قهوه شیرین شده، بستنی یخی درست شده با میوه های اسیدی، شیرینی، کیک، شکلات و غلات صبحانه شیرین را نام ببریم.

نوشیدنی ها و مواد غذایی ذکر شده خطر ابتلا به پوسیدگی دندان ها، بیماری های لثه، ترک خوردن دندان ها و حتی سرطان دهان و دندان را افزایش می دهند. برای اینکه سلامت دندان هایتان را افزایش دهید و از دندان های خود مراقبت کنید، به جای مواد غذایی ذکر شده که برای دندان ها مضر هستند، خوراکی های سالم را مصرف کنید که ارزش غذایی بالایی دارند.

این مطلب فقط جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه رفع مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.

منبع: health line