به تاخیر افتادن المپیک فرهنگی به سبب شیوع جهانی کرونا - مجله ستاره

المپیک فرهنگی هم یک سال به تاخیر افتاد

نمایشگاه های جامع دنیای، از نیمه قرن نوزدهم میلادی تا به امروز هر پنج سال برگزار گردیده اند. سال های 2010 و 2015 شهرهای شانگهای و میلان میزبان این رویداد مهم بین المللی بودند. از اکسپوهای جامع دنیای به نام المپیک فرهنگی اجتماعی یاد می گردد که کشورها در فضایی رقابتی، گذشته، حال و آینده خود را به نمایش می گذارند. مهمترین دستاوردهای بشر در حدود 170 سال گذشته در اکسپوها به نمایش گذاشته شده و هر اکسپو میزبان میلیون ها بازدیدنماینده است. برای نمونه، اکسپو شانگهای در طول 6ماه زمان برگزاری میزبان بیش از 70 میلیون نفر و اکسپو میلان میزبان حدود 20 میلیون نفر بازدیدنماینده بود. برای اکسپو 2020 نیز امارات متحده عربی از چند سال پیش تر کوشش خود را شروع کرد و هفت سال پیش پیروز شد که در انتخابات نهایی در رقابت با کشورهایی چون برزیل، ترکیه و روسیه، میزبانی این دوره از نمایشگاه جامع دنیای را بدست آورد. در اکسپوهای جامع دنیای معمولا بیش از 200 کشور حضور می یابند که علاوه بر گذشته خود، مهمترین دستاوردهایشان را برای حال و چشم انداز آینده به نمایش می گذارند. همچنین، علاوه بر تاثیر قابل توجه بر صنعت گردشگری دنیا، معاهده های مالی و سیاسی بسیاری در جریان اکسپوهای دنیای منعقد می گردد و در هر دوره، مقامات ارشد و عالی رتبه بسیاری از کشورها در این رویداد تاثیرگذار بین المللی حضور می یابند. میزبان اکسپوهای جامع دنیای باید شرایط حضور تمامی کشورهای داوطلب را فراهم سازد، از این رو، معمولا در یک سایت چندصدهکتاری، چند میلیارد دلار سرمایه گذاری برای میزبانی شایسته صرف می گردد. کافی است بدانید که کشور چین هنگام برگزاری اکسپو 2010 شانگهای دو برابر المپیک 2008 پکن سرمایه گذاری کرد. اما، در حالیکه اماراتی ها خود را به عنوان نخستین میزبان خاورمیانه ای در تاریخ 170ساله، برای برگزاری اکسپو 2020 با تدارک زیاد آماده نموده بودند که طبق ادعایشان، عظیم ترین و پررونق ترین اکسپو تاریخ را برگزار نمایند، شرایط شیوع ویروس کرونا و بیماری کووید19 یکی پس از دیگری رویدادهای مهم دنیای همچون المپیک ورزشی، جشنواره های فیلم عظیم و لیگ های عظیم ورزشی را تعطیل کرد تا سرنوشت اکسپو جامع دنیای هم در هاله ای از ابهام قرار گیرد. البته برخلاف رویه معمول که اکسپوهای جامع دنیای از 11 اردیبهشت شروع می شوند و تا انتها هفته نخست آبان ماه (انتها اکتبر) ادامه می یابند، بدلیل گرمای طاقت فرسای تابستان در کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس قرار بود این دوره از اکسپو از 27 مهرماه شروع گردد و تا 21 فروردین سال بعد ادامه یابد. با این اوصاف، مسئولان اماراتی نظر نهاد بین المللی BIE را به عنوان متولی برگزاری اکسپوهای دنیای مبنی بر به تاخیر افتادن المپیک فرهنگی اعلام کردند. تا به امروز فقط جنگ دنیای توانست تا برگزاری اکسپو دنیای را به تعویق بیاندازد. البته، اکسپو تخصصی بین المللی بعدی که آن هم با فاصله پنج سال از یکدیگر و معمولا دو سال از اکسپو جامع دنیای برگزار می گردد، برای دوره آینده در کشور آرژانتین، این بار با سه سال فاصله برای سال 2023 در نظر گرفته شده و به نظر می رسد تحت تاثیر این تعویق قرار نگیرد. مسئولان اکسپو 2020 دبی پیرامون به تاخیر افتادن المپیک فرهنگی اعلام کردند، از آنجا که ما همچنان با یک شرایط دنیای روبه رو هستیم که هم سریع در حال حرکت است و هم غیرقابل پیش بینی، طی چند هفته گذشته هم در مشورت به صورت داخلی و هم با ذی نفعان اصلی اکسپو کوشش کردیم تا تأثیر مداوم COVID-19 را در برنامه ها و آمادگی های خود برای نمایشگاه 2020 دبی آنالیز کنیم. ما در هدف جمعی برای ارائه یک نمایشگاه معتبر و اولویت های مشترک و قاطع هستیم. اما معین است که این زمان برای برگزاری نمایشگاه اکسپو مناسب نیست. بسیاری از کشورها تحت تأثیر بیماری قرار گرفته و احتیاج به تعویق افتتاحیه نمایشگاه احساس می گردد تا همگان بتوانند از این چالش عبور نمایند. آن ها همچنین در حالیکه عبارت در خانه بمان، ایمن بمان را در بخش هایی از سایت اکسپو 2020 دبی قرار داده اند، افزودند: ما از توصیه 21 آوریل (یکم اردیبهشت) کمیته اجرایی BIE برای حمایت از درخواست دولت امارات و تاخیر زمان برگزاری نمایشگاه اکسپو 2020 برای یک سال، از 1 اکتبر 2021 تا 31 مارس 2022 استقبال می کنیم. البته، از اتفاق های جالب در این باره این است که سایت سازمان BIE که مقر آن در پاریس واقع شده است، شهری که این روزها تحت تاثیر سیاست های قرنطینه، تقریبا به حالت تعطیل درآمده است، این روزها در رخدادی کم نظیر از دسترس خارج شد. یک نوع اکسپو هم با عنوان اکسپو گل و گیاه (علاوه بر اکسپو معماری) زیر نظر این نهاد و با ترتیب زمانی نه چندان منظم برگزار می گردد که سال 2016 در آنتالیا (ترکیه)، 2019 در پکن (چین) برگزار گردید و سال 2021 در دوحه (قطر) و 2022 در آلمیره (هلند) قرار است برگزار گردد که شرایط آن ها هم عملا تحت تاثیر شرایط کرونایی که معلوم نیست کی انتها یابد و نیز با توجه به تاخیر اکسپو دبی با ابهام هایی همراه هستند. ژاپن هم در سال 2025 قرار است میزبان اکسپو جامع دنیای بعدی باشد. در تاخیر یک ساله المپیک ورزشی 2020 توکیو اما اعلام انصراف بعضی از کشورهای مهم شرکت نماینده، موثر بود. اماراتی ها هم اعلام نموده اند که پس از رأی BIE آنها تا هشتم خردادماه، منتظر تصمیم نهایی کشورهای عضو هستند. البته، نهاد متولی اکسپو در ایران کلا در این زمینه سیاست سکوت را در پیش گرفته است. نهاد متولی حضور ایران در اکسپوهای جامع دنیای و اکسپوهای تخصصی بین المللی، وزارت صنعت، معدن و تجارت به واسطه شرکت سهامی نمایشگاه ها، با همکاری سایر وزارت خانه ها است. این وزارتخانه پس از چالش های درون سازمانی و بیرون سازمانی اتفاق افتاده در جریان اکسپو 2015 میلان که به افشاگری ها و پرسش گری هایی درباره هزینه نمودها و نحوه حضور منجر شد، کلا در جریان اکسپو تخصصی بین المللی 2017 آستانه (قزاقستان) و اکسپو جامع دنیای 2020 دبی (امارات متحده عربی) سیاست سکوت تقریبا مطلق و حضور با کمترین (تقریبا نزدیک به صفر) اطلاع رسانی را مانند دوره های پیش تر در پیش گرفت؛ سیاست نادرست قدیمی که موجب شد تقریبا تا زمان اکسپو 2010 شانگهای (چین)، با وجود آنکه ایران از اولین اکسپو (1851 لندن) در آن حضور بعضا ممتد و گاه متناوبی داشته است، این مقوله مهم، هزینه بر و منفعت ساز، در داخل کشور، با نوعی ناآگاهی تقریبا مطلق همراه باشد؛ سیاستی که در زمانی متهم بود که حیاط خلوت سازی را برای یک هزینه کرد بی سر و صدا و بی حساب و کتاب از ثروت ملی پیگیری می نماید. یک آنالیز ساده هم نشان می دهد که سیاست داخلی در زمینه حضور جمهوری اسلامی ایران، در اکسپو جامع دنیای دبی که حالا احتمالا در سال 2021 برگزار خواهد شد، طبق همان شیوه سکوت معنادار قدیمی پیش می رود.