فراموشی در پیری چقدر طبیعی است؟ - مجله ستاره

در پنج سال گذشته، همواره از مسیر مشخصی از محل کار به خانه برگشته اید. اما اخیراً پیش آمده است که در همان تقاطع توقف می کنید و کوشش می کنید به خاطر بیاورید که آیا باید به سمت راست یا به سمت چپ بپیچید.

بسیاری از رویدادها در زندگی روزمره ممکن است موجب شوند، به این موضوع فکر کنیم که آیا این فراموشی ها طبیعی هستند یا نشانه ای از زوال شناختی یا حتی شروع زوال عقل هستند.

اولین حدس ما ممکن است این باشد که فراموشی ها ناشی از زوال مغز ما است.

درست است که مانند بقیه اجزای بدن، سلول های مغز ما در هنگام پیری کوچک تر می شوند. آن ها بعلاوه ارتباطات کمتری را با نورون های دیگر حفظ می نمایند و اندازه کمتری از مواد شیمیایی موردنیاز برای ارسال پیغام ها به نورون های دیگر را در خود ذخیره می نمایند. اما همه نقص های حافظه ناشی از تغییرات وابسته به سن در نورون های ما نیست. در بسیاری از موارد، عوامل موثر موارد کم اهمیت تری مانند خستگی، اضطراب یا حواس پرتی است.

اندازهی فراموشی طبیعی است

سیستم حافظه ما به گونه ای ساخته شده است که درجاتی از فراموشی طبیعی است. این نقص نیست، بلکه یک ویژگی است. حفظ خاطرات نه تنها انرژی را هدر می دهد، بلکه اطلاعات غیرضروری بیش ازحد می تواند موجب کند شدن بازیابی یا مانع از بازیابی خاطرات خاص گردد.

متاسفانه غالبا ما تصمیم نمی گیریم که چه چیزی مهم است و باید به خاطر بسپاریم. مغز این کار را برای ما انجام می دهد. به طورکلی، مغز اطلاعات اجتماعی (مثلا تازه ترین شایعات) را ترجیح می دهد، اما به راحتی اطلاعات انتزاعی (مانند اعداد) را دور می اندازد.

نقص حافظه زمانی به مشکل تبدیل می گردد که بر زندگی روزمره تاثیر بگذارد. اگر یادتان نیاید که باید به سمت راست یا چپ بپیچید، مشکل بزرگی نیست. اگرچه، فراموش کردن این موضوع که چرا پشت فرمان نشسته اید، قرار است به کجا بروید یا حتی چگونه باید رانندگی کنید، عادی نیست. این ها نشانه هایی از وجود مشکل احتمالی هستند که باید بیشتر آنالیز گردد.

اختلال شناختی خفیف

حد فاصل بین از دست دادن حافظه مرتبط با پیری و نوع نگران نماینده تر از دست دادن حافظه، به عنوان اختلال شناختی خفیف تعریف می گردد. درجه اختلال می تواند ثابت بماند، بهبود پیدا کند یا بدتر گردد. بااین حال، اختلال شناختی خفیف نشان دهنده افزایش خطر (حدود سه تا پنج برابری) ابتلا به بیماری های نورودژنراتیوی مانند زوال عقل در آینده است. هر سال، حدود 10 تا 15 درصد از افرادی که دچار اختلال شناختی خفیف هستند، دچار زوال عقل می شوند.

در افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف، توانایی انجام فعالیت های عادی به تدریج در طول زمان بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرد. این شرایط علاوه بر از دست دادن حافظه، می تواند با مسائل دیگری در زمینه مهارت های زبانی، تفکر و تصمیم گیری همراه گردد.

تشخیص اختلال شناختی خفیف می تواند شمشیری دولبه باشد. این تشخیص، نگرانی افراد سالخورده را تصدیق می نماید که از دست دادن حافظه آن ها غیرطبیعی است. از سوی دیگر، بعلاوه این نگرانی را به وجود می آورد که شرایط آن ها ممکن است به زوال عقل تبدیل گردد. اما بعلاوه می تواند به جستجوی درمان های بالقوه و برنامه ریزی برای آینده منجر گردد.

گم کردن راه می تواند یکی از نشانه های اولیه زوال عقل باشد

تصور می گردد که اختلال در موقعیت یابی یکی از نشانگرهای اولیه بیماری آلزایمر یعنی شایع ترین شکل زوال عقل باشد. مطالعات تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) نشان داده اند منطقه ها مغزی که از حافظه محیط فضایی ما پشتیبانی می نمایند، از اولین منطقه های هستند که تحت تاثیر این بیماری تخریب نماینده قرار می گیرند. بنابراین، افزایش قابل توجه در موارد گم شدن می تواند یکی از نشانه های هشداردهنده برای مسائل آشکارتر و فراگیرتری باشد که در آینده رخ خواهد داد.

با توجه به ارتباط پیش بینی نماینده بین کاهش توانایی پیدا کردن راه و زوال عقل، پژوهشگران کوشش می نمایند آزمون های استانداردی طراحی نمایند که بتوانند این نقایص را هر چه زودتر تشخیص دهند. در این زمینه، در آثار علمی روینمودهای متنوعی از آزمایش های قلم و کاغذ و واقعیت مجازی گرفته تا موقعیت یابی واقعی توصیف شده است، اما هنوز استاندارد طلایی وجود ندارد. یکی از چالش های خاص، ایجاد آزمونی است که دقیق و ارزان باشد و اجرای آن ساده باشد.

به گزارش وب سایت The Conversation، اخیرا گروهی از پژوهشگران آزمون پنج دقیقه ای را طراحی نموده اند که از حافظه صحنه به عنوان شاخصی برای توانایی پیدا کردن راه استفاده می نماید. پژوهشگران از شرکت نمایندگان می خواهند تا تصاویری از خانه ها را به خاطر بسپارند و سپس توانایی آن ها برای تمایز میان تصاویری که یادگرفته اند و تصاویر جدیدی از خانه ها ارزیابی می گردد. به گفته پژوهشگران، این آزمون در پیش بینی تنوع طبیعی توانایی پیدا کردن راه در افراد سالم و جوان به خوبی عمل می نماید. آن ها اکنون درحال آنالیز کارآیی آزمون خود در افراد مسن هستند.

اگر اختلال حافظه حالت پایدار پیدا نموده است، در پی دریافت یاری باشید.

درحالی که نقص گهگاه حافظه چیزی نیست که بی جهت بخواهیم نگران آن باشیم، در صورتی که این اختلال ها بارزتر و مستمر شوند، عاقلانه است که از افراد متخصص یاری بخواهیم. اگرچه درحال حاضر درمانی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد، تشخیص زودهنگام بیماری اجازه می دهد تا برای آینده و برای مدیریت هدفمندتر این اختلال برنامه ریزی کنید.

227227