ستاره های بی دنباله و بدون جانشین صنعت خودروی ایران - مجله ستاره

از سفر با تور سریلانکا به یکی از زیباترین کشورهای آسیایی سفر کنید و از شهرهای زیبای کلمبو و بنتوتا دیدن کنید.

به گزارش ، نگاهی به رویه خودروسازان در کشور ما نشان می دهد معمولا با تعهد و پایبندی بسیار کامل، سالیان سال به فراوری محصولی خاص می پردازند؛ همان رویه ای که می بینیم سال هاست در فراوری اعضای خانواده پراید و پژو 405 و مشتقات آن ها برقرار است و در واقع همه آن ها خودرو هایی یکسان، با اندکی تغییرات ظاهری و فنی اند.

این در حالی است که این صنعت در بازار دنیای و در بین برند های شناخته شده خودروساز، سبک و سیاق متفاوتی دارد. یعنی هر محصول پس از مدتی حضور روی خط فراوری دستخوش تغییراتی خواهد شد که می تواند شامل فیس لیفت (بازنگری و تغییر چهره یک مدل خودرو در جهت برطرف اشکال، روزآمد شدن یا زیباتر کردن چهره آن نسبت به حالت اولیه که بعدا در خصوص این مقوله به طور مفصل صحبت خواهیم کرد)، اضافه شدن مواردی جدید به فهرست امکانات استاندارد یا سفارشی (آپشنال)، تغییر در ساختار فنی و ارائه گزینه های متفاوت تر برای موتور و گیربکس خودرو و... باشد.

اما در کنار این تغییرات، بسیاری از خودروسازان محصولات پیروز خود را در چند نسل روانه بازار می نمایند. به عنوان مثال هیوندای سانتافه در 19 سال گذشته با چهار نسل متفاوت روانه بازار دنیای شده که دو نسل از آن را در بازار کشورمان داریم و البته هر کدام از این نسل ها طی سال های حضورشان روی خط فراوری، تغییرات فوق را هم داشته اند. با این مقدمه، در مطلب پیش رو سراغ بعضی از خودرو های محبوب بازار ایران می رویم که فراوریشان ادامه پیدا نکرد یا نسل های جدیدترشان به خیابان های کشورمان راه نیافتند.

در بازار دنیای کادیلاک را به عنوان یکی از لوکس سازان صنعت خودروی آمریکا می شناسند و نکته جالب اینجاست که روزگاری یکی از محصولات محبوب این برند یعنی سِویل با نام کادیلاک ایران روی خط فراوری پارس خودروی کنونی قرار داشت. کیفیت ساخت بالا، امکانات بسیار پیشرو (مواردی مثل بالابر هر چهار شیشه و تنظیم آینه های جانبی برقی، سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک، سیستم تنظیم ارتفاع اتوماتیک، پاشش سوخت انژکتوری و...)، قیمت بالای این خودرو را در بازار کشورمان توجیه می کرد.

در واقع به نوعی سِویل انتخاب مناسبی برای لوکس سواران و قشر متمول در آن دوران بود. عرضه این محصول به بازار دنیای تا سال 1383/ 2004 ادامه داشت، اما پرونده سِویل نسل اول در دهه 60 شمسی برای بازار کشورمان و پارس خودرو بسته شد و این روز ها کادیلاک ایران به عنوان یک کلاسیک کلکسیونی در بازار کشور شناخته می شود و هواداران خاص خود را دارد.

پاترول نخستین بار سال 1330/ 1951 روی خط فراوری نیسان نهاده شد. محصولی که ما در ایران با نام پاترول می شناسیم نسل سوم این خودروست که از اواخر 1359/ 1980 میلادی به بازار دنیای راه پیدا کرد و چند سال بعد یعنی در سال 1365 نیز به ایران و مونتاژ در شرکت پارس خودرو رسید. این محصول که در نسخه های وانت، پنج در، سه در و پنج در آمبولانسی در کشورمان موجود است، تا اوایل دهه 80 شمسی روی خط فراوری پارس خودرو باقی ماند.

هرچند در دهه 70 شمسی نسل پنجمش تحت عنوان نیسان سافاری به صورت وارداتی به بازار ایران عرضه شد، اما پس از سرانجام فراوری، با وجود عرضه نسل های بعدی این خودرو در بازار دنیای، پرونده آن در ایران بسته شد. پاترول از جمله خودرو های محبوبی بود که هنوز هم خواستار فراوانی دارد و از بهترین و مقرون به صرفه ترین گزینه های آفرود در بازار کشورمان محسوب می شود.

جیپ آهو یا همان جیپ واگونیر در زبان رسمی این خودروساز، محصولی بود که در دهه 50 شمسی توسط شرکت سهامی جیپ ایران (پارس خودروی فعلی) وارد بازار کشور شد. این خودرو که محصولی از خانواده اِس جِی جیپ بود، فرزند استیشن این خانواده محسوب می شود و در تاریخچه صنعت خودروی دنیا تحت عنوان نخستین شاسی بلند لوکس دنیا شناخته می شود.

آهو یا همان واگونیر از سال 1341 تا 1370/ 1962 تا 1991 روی خط فراوری جیپ قرار داشت و پس از سرانجام فراوری این مدل، گرند چروکی جایگزین آن شد. با این که در دهه 70 شمسی هم تعدادی جیپ گرند چروکی ایکس جِی وارد بازار کشورمان شد، اما آهو/واگونیر در اواخر دهه 60 شمسی با پارس خودرو خداحافظی کرد و به خاطره ها سپرده شد. این خودرو هنوز هم از چالاک ترین و محبوب ترین خودرو های آفرود موجود در بازار کشور است.

بازار خودروی کشورمان در دهه 70 شمسی با گزینه های وارداتی بسیار جذابی همراه بود که گالانت یکی از این خودرو های ماندگار محسوب می شود. هرچند در دوران پیش از انقلاب نیز نخستین نسل از این خودرو (مشهور به گالانت زیگما) را در خیابان های کشور داشتیم، اما اوایل دهه 70، نسل ششم این خودرو با لقب گالانت سوسماری به بازار ایران راه پیدا کرد.

این سدان خانوادگی چالاک و بسیار راحت، در اواسط سال 1371/ 1992 میلادی از خط فراوری میتسوبیشی خارج و هفتمین نسل از این محصول در سال 1372/ 1993 به بازار دنیای و در ایران عرضه شد. محصول جدید با توجه به ظاهر مدرن ترش تحت عنوان گالانت عینکی شناخته می شد. اما پس از دو سال عرضه این خودرو به بازار کشورمان، به رغم ادامه فراوری این خودرو تا سال 1391/ 2012، دیگر هیچ گالانتی به ایران وارد نشد.

بسیاری از ما این محصول کره ای را با سواری راحت و شتاب مناسبش می شناسیم. خودرویی که از اوایل دهه 90 میلادی وارد بازار دنیای شد و مدل های 1992 تا 1994 و تعداد محدودی هم مدل 1996 در خیابان های ایران دارد. اما نکته مهم اینجاست که کرمان موتور به عنوان عرضه نماینده محصولات دوو به بازار کشورمان، هیچ گاه اسپرو را مونتاژ و فراوری نکرد و تمامی نمونه های موجود در کشور وارداتی است.

این در حالی است که ریسر نیز وارداتی بود، اما سی یلو و ماتیز روی خط فراوری کرمانی ها نهاده شدند. دوو اسپرو پس از هفت سال در سال 1376/ 1997 میلادی از خط فراوری این خودروساز خارج شد و با توجه به این که نسل بعدی هم نداشت، دیگر به بازار ایران و دنیا عرضه نشد.

این هاچ بک کوچک و دوست داشتنی فرانسوی که از سال 1351/ 1972 روی خط فراوری رنوی فرانسه نهاده شد، از دهه 50 شمسی نیز در بازار کشورمان حضور داشت که با توجه به قیمت نازل، چهره جالب و ابعاد جمع و جورش، از محبوب ترین خودرو های تاریخ بازار ایران محسوب می شود. رنو 5 دو نسل متفاوت داشت و تا اواخر دهه 90 میلادی به بازار دنیای عرضه شد.

اما در بازار کشورمان نسخه های متفاوتی از این خودرو فراوری و عرضه شد که حتی پس از خداحافظی اش از بازار دنیای، هنوز روی خط فراوری پارس خودرو قرار داشت. اما پس از سرانجام فراوری این محصول از سوی رنوی فرانسه، مدلی تحت عنوان کلیو جایگزین این خودرو شد که فراوری آن در نسل جدیدش هنوز ادامه دارد. با وجود عرضه محصولات رنو توسط یک شرکت داخلی به ایران، شاهد حضور کلیو در بازار دوران جدید نبودیم.

این اس. یو. وی بزرگ جثه، اواسط دهه 1350/ 1970 وارد بازار ایران شد و عمده نمونه های موجود در کشورمان مربوط به سال های 1974 تا 1978 است. شورولت بلیزر که تحت عنون جی ام سی جیمی نیز شناخته می شود، عمدتا با دو موتور هشت سیلندر 7/5 و 6/6 لیتری و شش سیلندر 8/4 لیتری در خیابان های کشور حضور دارد که عمده نمونه ها از نوع 350 اینچ مکعبی یا همان 7/5 لیتری است.

طراحی با ابهت و شمایل عضلانی کاملا آمریکایی این خودرو، محبوبیت بلیزر را در بازار ایران تضمین می کرد. اما پس از سال های مذکور به غیر از چند نمونه بسیار محدود در دهه 80 میلادی، دیگر بلیزری به خیابان های کشور پا نگذاشت و با این که سال جاری نسل جدید این خودرو، البته به عنوان یک کراس اوور به بازار دنیای عرضه شد، با توجه به اصالت آمریکایی این محصول نمی توان انتظار ورود آن به کشور را داشت.

گلف به عنوان پرفروش ترین هاچ بک در بازار دنیای، خودروی بسیار ماندگار و محبوب در بسیاری از کشورهاست و به همین خاطر از سال 1353/ 1974 تا به امروز هفت نسل را پشت سر گذاشته و حال چند هفته ای می شود که هشتمین نسل از این خودرو برای عرضه به بازار دنیای آماده شده است. اما این خودرو در سه مرحله متفاوت به بازار کشورمان پا گذاشت. نخستین ورود گلف به ایران به نسل اول این خودرو و به دوران پیش از پیروزی انقلاب باز می شود. چند سال بعد یعنی در اواخر دهه 60 و اوایل دهه 70 میلادی، نسل دوم گلف را در بازار کشورمان داشتیم.

طی این بیست و اندی سال وقفه نیز تعداد بسیار محدودی از نسل های دیگر گلف را در ایران داشتیم تا این که دو سال پیش یک شرکت داخلی با نسخه جی تی آی نسل هفتم این محصول، گلف را مجددا به بازار کشورمان بازگرداند. اما برخلاف دو نسل گذشته موجود در ایران، این بار دیگر یک خودروی ارزان قیمت مالی و مردمی نبود و با توجه به کمیاب بودن و قیمت بالایش، گزینه ای لوکس محسوب می شد. به همین خاطر می توان گفت: یاد آن گلف های ارزان قیمت بخیر!

منبع: برترین ها