بیماری های ناشی از ساختمان در کمین کارمندان - مجله ستاره

بیماری های ناشی از ساختمان در کمین کارمندان

نویسنده: دکتر امیرهوشنگ مهرپرور*

بیماری های ناشی از ساختمان به اختلالات و مشکل هایی گفته می گردد که در محیط های غیرصنعتی، به ویژه محیط های اداری، ایجاد می گردد و معمولا کارمندان را درگیر می نماید. این بیماری ها به 2 دسته تقسیم می شوند؛ بیماری های حاد با دوره نهفته کوتاه و بیماری های مزمن که معمولا شامل بیماری های ریوی ناشی از مواجهه با سیگار یا سایر آلاینده های شیمیایی موجود در محیط کار هستند. در این بخش به 2 نمونه از بیماری های حاد ناشی از ساختما ن اشاره می گردد.

بیماری ساختمان های بسته

پیش تر به این بیماری، نشانگان ساختمان بسته یا بیماری غیراختصاصی ناشی از ساختمان گفته می شد. در بیشتر موارد، این نشانگان در ساختمان های نسبتا نوساز با سیستم تهویه مرکزی و بدون پنجره های قابل بازشدن دیده می گردد. فراوانی این بیماری در سال های اخیر افزایش قابل توجهی داشته است. با وجود آلاینده هایی مانند دود سیگار، اوزون و فرمالدیید در محیط های کار اداری تا به امروز آلاینده خاصی که بتواند علایم بیماری را توجیه کند، شناخته نشده است. اما در بیشتر موارد افراد مبتلا، در ساختمان هایی کار می نمایند که سیستم تهویه مرکزی دارند و هوا داخل ساختمان بدون ورود هوای تازه از بیرون، گردش می نماید. بنابراین یک نظریه در خصوص دلیل ایجاد نشانگان ساختمان بیمار جمع شدن آلاینده های مختلف در غلظت های پایین در محیط کار است.

بعضی مطالعه ها نشان داده اند که خشکی هوای داخل ساختمان هم می تواند بعضی علایم نشانگان ساختمان بیمار را توجیه کند به طوری که افزایش رطوبت هوا به 35 تا 45 درصد سبب کاهش بعضی از علایم بیماری شده است. علل فرضی این بیماری را می توان به 3 دسته تقسیم کرد:

عوامل مربوط به ساختمان:

این عوامل عبارتند از: آلاینده ها (ترکیبات آلی فرار، فرمالدیید، عوامل میکروبی و...)، تهویه ناکافی، سیستم تهویه مرکزی بدون پنجره های قابل باز شدن، رطوبت نسبی پایین، دمای بالا، عامل پارچه (سطح کل پوشش های پارچه ای کف، پرده ها و جایگاه ها تقسیم بر حجم اتاق)، عامل قفسه (طول کل قفسه ها و کمدها تقسیم بر حجم اتاق) و سر و صدا.

عوامل مربوط به فرد: این عوامل عبارتند از: سابقه سردرد میگرنی، جنس زن، مسائل روان پزشکی.

عوامل مربوط به شغل: این عوامل عبارتند از: استرس شغلی، وجود نداشتن کنترل بر شغل، رضایت نداشتن شغلی، وجود نداشتن تنوع کاری، سرعت بالای کار و عدم تاثیر فرد بر سازمان.

این بیماری چه علایمی دارد؟

علایم این بیماری به صورت علایم عمومی (سردرد، احتقان بینی، تهوع، گیجی، خستگی، سنگینی قفسه سینه) و علایم تحریک غشاهای مخاطی (تحریک چشم، تحریک و سوزش بینی و سینوس، تحریک و سوزش گلو) آشکار می شوند. علایم مدت کوتاهی پس از ورود به ساختمان آغاز شده و کمی پس از ترک ساختمان بهبود می یابند.

چاره چیست؟

درمان شامل اطمینان دادن به بیمار و شرح در خصوص بیماری و در صورت لزوم خروج از کار به طور موقت است. برای پیشگیری می توان از متعادل کردن دمای محیط و اندازه تهویه هوا و گردش هوای خارج استفاده کرد.

هیستری جمعی یعنی چه؟

بیماری روانزاد وابسته به جمع یک بیماری با منشا روانی- فیزیولوژیک است که به طور همزمان در گروهی از افراد ایجاد می گردد. به این بیماری هیستری جمعی و بیماری واگیردار رفتاری هم گفته می گردد. این بیماری بیشتر در محیط های اداری و کارخانه های لوازم الکترونیک دیده می گردد. فراوانی و دلیل دقیق آن تعیین نیست اما به نظر می رسد که ناشی از ایجاد یک تحریک خاص در جمعیت حساس از نظر روانی باشد. عامل تحریک معمولا بوی غیرقابل شرحی است که نگرانی در خصوص آن سبب آغاز علایم در بعضی از افراد می گردد. بیماری در شبکه های اجتماعی خاص در محیط کار توسعه می یابد. یعنی دوستان افرادی که ابتدا دچار این علایم شده اند هم ممکن است این علایم را تجربه نمایند.

دوره های بیماری در افراد با عایدی پایین در کارهای پراسترس و اغلب تکراری و همراه با استرسورهای فیزیکی مانند نور کم دیده می گردد. مطالعه ها نشان داده اند افرادی که به مدت طولانی در شرایط استرس زا و پراضطراب زندگی نموده اند، به این بیماری حساس ترند.

علایم و نشانه ها

علایم و نشانه های این بیماری عبارتند از سردرد، گیجی، سبکی سر، تهوع، خشکی دهان و گلو، تحریک چشم، بینی و گلو و سنگینی قفسه سینه، ضعف، بی حسی و گزگز و مورمور. در این بیماری علایم عمومی نسبت به علایم ناشی از تحریک مخاط ها شایع ترند. علایم در افراد یک گروه ممکن است مختلف باشد و معمولا زمانی که افراد گروه در کنار هم هستند، تشدید می گردد. علایم فیزیکی یا آزمایشگاهی معمولا یا وجود ندارد یا خفیف است و بلافاصله پس از ترک ساختمان بهبود نمی یابند. روش انتقال به وسیله زنجیره بینایی یا شنوایی است، یعنی افراد زمانی بیمار می شوند که ببینند یا بشنوند که سایرین بیمار شده اند. بیماری در اولین فرد ممکن است ناشی از مواجهه واقعی با یک بوی نامطبوع یا ماده سمی یا به دلیل غیرشغلی مانند یک بیماری ویروسی باشد.

چاره چیست؟

درمان شامل اطمینان دادن به بیمار در محیطی حمایتی دور از محلی است که علایم ایجاد شده است.

پی نوشت :

*متخصص طب کار

منبع:www.salamat.com

/ع

منبع: راسخون